pt.. mar 29th, 2024

Kontrole krzyżowe są instrumentem pozwalającym na sprawdzenie rzetelności ksiąg podatkowych kontrolowanego przedsiębiorcy na podstawie dokumentacji księgowej jego kontrahentów bez konieczności wszczynania u nich uciążliwej kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego.

Powyższe nie oznacza bynajmniej, że skutkiem kontroli krzyżowej nie może być wszczęcie kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego u kontrahenta podatnika. W praktyce jednak najczęściej czynności te kończą się wraz z uzyskaniem przez organy podatkowe lub skarbowe informacji o przebiegu wzajemnych transakcji pomiędzy kontrolowanym a jego kontrahentem.

Zgodnie z art. 13b ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej Inspektor lub pracownik, w związku z postępowaniem kontrolnym lub kontrolą podatkową, może zażądać od kontrahentów kontrolowanego, z wyjątkiem osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej w okresie objętym postępowaniem kontrolnym lub kontrolą podatkową:

1) przedstawienia dokumentów, w zakresie objętym postępowaniem kontrolnym lub kontrolą podatkową u kontrolowanego, w celu sprawdzenia ich prawidłowości i rzetelności;

2) przekazania, za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznym nośniku danych, wyciągu z ksiąg podatkowych i dowodów księgowych zapisanego w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, jeżeli kontrahent podatnika prowadzi księgi podatkowe i przetwarza dowody księgowe przy użyciu programów komputerowych.

Podobnie uprawnienia posiadają pracownicy organów podatkowych na podstawie art. 274c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ordynacja podatkowa.

Czynności organu kontroli skarbowej określone w art. 13b u.k.s. oraz czynności organu podatkowego określone w art. 274c ordynacji podatkowej wcale nie są kontrolą, ale zaliczają się do czynności sprawdzających.

Czynności sprawdzające nie wymagają wydania przez właściwe organy szczególnego upoważnienia. Dzięki umiejscowieniu kontroli krzyżowej w ramach czynności sprawdzających możliwe jest sprawdzenie kontrahentów przedsiębiorcy bez wliczania okresu tego sprawdzania do czasu kontroli u podatnika. Ponadto w związku z takim ukształtowaniem czynności kontroli krzyżowej, nie obowiązuje tu także zasada prowadzenia u przedsiębiorcy jednej kontroli (art. 82 u.s.d.g.).

W przypadku kontroli krzyżowej wszystkie czynności organu podatkowego dotyczą wyłącznie dokumentów.

Z kontroli krzyżowej sporządza się protokół. Protokół zawiera wszystkie istotne ustalenia przebiegu czynności. Kontrolę krzyżową przeprowadza się na koszt kontrahenta u którego prowadzone są czynności organu. Jeżeli miejsce zamieszkania, siedziba lub miejsce wykonywania działalności kontrahenta kontrolowanego znajdują się poza obszarem działania organu kontroli skarbowej lub podatkowej, czynności na zlecenie tego organu może także dokonać organ właściwy miejscowo.

Przepisy o kontroli krzyżowej dają możliwość szerokiego zakresu ich stosowania pod względem podmiotowym. Kontrola krzyżowa może objąć kontrahentów kontrolowanego będących zarówno podatnikami jak i inkasentami i płatnikami.

Ponadto art. 13b ust. 2 u.k.s. daje możliwość sprawdzenia dokumentacji związanej z daną transakcją od podmiotu, który nie jest bezpośrednim kontrahentem kontrolowanego, a dalszym odbiorcą lub zbywcą tego samego towaru.

Protokół sporządzony z czynności sprawdzających przeprowadzonych u kontrahenta stanowi dowód w postępowaniu kontrolnym i kontroli podatkowej (por. art. 292 o.p.) prowadzonym u podatnika.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *